Egilea: jabea

Egitarau oparoa “50 urte Gabriel Aresti ba(GA)rik” lelopean, Arestiren 50. urteurrenaren bueltan

jabea Iruzkina utzi

Gaur Gabriel Aresti Segurola idazlea hil zela 50 urte betetzen dira eta, urteurren seinalatu honen inguruan, ekainean hasi eta urte bukaerara arte, 50 urte Gabriel Aresti ba(GA)rik lelopean, egitarau oparoa prestatu dugu, elkarlanean, lau elkarteren artean, hainbat instituzioren babesarekin. Lau elkarte sustatzaileok Euskaltzaindia, Gabriel Aresti Kultura Elkartea, EHUko Gabriel Aresti Katedra eta Bilboko Koral Elkartea gara eta ekainerako prestatu ditugun ekitaldien artean jardunaldi akademikoak, liburu argitalpenak eta aurkezpenak, kontzertuak eta antzerki emanaldiak izango dira. Atzo aurkeztu genuen egitaraua prentsaren aurrean, Euskaltzaindiaren egoitzan egindako ekitaldian.

Ekintza sorta honen helburua, oro har, Gabriel Aresti bera eta beraren lanak ezagutzera ematea da, izan ere, egun, euskal herritar ugari dago Aresti nor izan zen ez dakiena, eta berak euskal literaturan egindako ekarpen garrantzitsua ezagutzen ez duena. Arestiren ekarria balioan jartzea ere dugu helburu: euskal literatura modernizatzeko eginiko ahalegina gogoraraztea eta euskararen batasunaren hastapenetan izan zuen eragina eta ikuspegia balioan jartzea.

Xabier Monasterio Gabriel Aresti Kultura Elkartearen izenean mintzatu zen atzoko aurkezpenean.

Laburbilduta, hau da sustatzaileon artean prestatu dugun egitaraua:

Ekainak 6. Euskaltzaindiaren egoitzan, 19:00etan. Bilboko Udalaren Txistularien Bandak Aitaren etxea emanaldia eskainiko du. Arestiren garaiko hainbat konpositoreren lanak interpretatuko ditu, Arestiren poemen irakurketa ere tartekatuz.

Ekainak 19 eta 20. Euskaltzaindiaren egoitzan, egun osoz. Gabriel Aresti 1975-2025 jardunaldi akademikoa. EHUko Gabriel Aresti Katedrak antolatuta. Besteak beste, ondorengo adituak arituko dira hizlari bertan: Joseba Zulaika, Asier Amezaga, Larraitz Ariznabarreta, Amaia Elizalde, Ismael Manterola, Kirmen Uribe, Lourdes Otaegi, Alex Gurrutxaga, Idoia Gereñu Odriozola eta Mikel Aierbe.

Ekainak 26. Bilboko Bizkaia aretoan, 11:00etan. EHUko Gabriel Aresti Katedrak antolatuta, Patxi Juaristik eta Beatriz Zabalondok elkarrekin koordinatu duten Gabriel Arestik ereindakoak liburuaren aurkezpena egingo dute. Unibertsitateko bost fakultatetako 35 irakaslek eta ikaslek egindako testuak eta irudiak biltzen ditu lanak.

Urriak 6. Guggenheim museoaren areto nagusian. Bilboko Koral Elkartearen Gabriel Arestiren omenezko kontzertua.

Urriak 8. Euskaltzaindiaren egoitzan,  Gabriel Aresti kultura elkarteak koordinatutako Gabriel Arestiren mandatua liburuaren aurkezpena. Idazleak hainbat alorretan egindako ekarpena biltzen du lanak. Kulturgile garaikideei eskatu diegu Arestik, besteak beste, euskararen, literaturaren, antzerkiaren zein bertsolaritzaren esparruetan egindako lana aztertzeko, eta haren lanak etorkizunean izan dezakeen proiekzioaz gogoeta egiteko.

Urriaren 14tik abenduaren 31ra. Bizkaiko Foru Liburutegian. Gabriel Arestiri buruzko erakusketa monografikoa. Panel informatiboez eta argazkiez gainera, idazlearenak izandako hainbat objektu ere bilduko dituzte.

Urriak 15. EHUren Leioako campuseko Mikel Laboa plazan, EHUko Gabriel Aresti Katedrak antolatuta, Gabriel Arestirekin antzezlana eskainiko dute Kandido Uranga eta Inazio Tolosa antzerkigileek. Emanaldia doakoa izango da eta kalean egingo dute.

Azaroak 14. Euskaltzaindiaren egoitzan, goizez. Euskaltzaindiak antolatuta, Gabrielen ispiluetan barrena solasaldia. Arestiren poesiak euren sorkuntzan izan duen loturaz eta eraginaz hitz egingo dute hainbat poetak. Leire Vargas, Edorta Jimenez, Harkaitz Cano, Iñigo Astiz, Sonia Gonzalez eta Tere Irastortza izango dira tartean.

Abenduak 4. Bilboko BBK aretoan, 19:00etan. Joxan Goikoetxea musikariak zuzendutako Aresti mug(h)arri pieza eszenikoaren estreinaldia. Sortzaileak emanaldirako propio sortutako piezak aurkeztuko ditu, eta musikarekin batera poemen irakurketak ere tartekatuko dira.

Abenduak 10. Bilboko Arriaga antzokian. Bilboko Koral Elkartearen kontzertua. Musika ez ezik, poemen errezitalak ere tartekatuko dituzte emanaldian, eta hainbat kulturgilek hartuko dute parte, guztien artean emanaldi korala osatuz.

Hebentik taldeko xiberotarrak Bilbon ibilbide arestiarra egiten

jabea Iruzkina utzi

Xiberotarrak lagün, Bilbon barna ibili ginen atzo, Korrika kulturalaren baitan. Gabriel Aresti kultura elkarteko kideok Mauleko Hebentik taldeko lagunak eta beste zenbait manex hartu genituen, atseginez hartu ere, eta egungo txinbito Bilboats moderno horietako batean jaitsi ginen itsasadarrean behera, Zorrotzako püntaraino eta buelta. Aresti eta Xaho, Bizkaia eta Zuberoa lotu genituen, aurretik Zazpikaleetan barna, Kalderapekon hamaiketakoa harturik, Oteizaren eskulturan izan genituen ondoren Arestiren eta Oteizaren arteko hartu-eman eta gorabeheren berri eta segidan, ontziratuta, bi orenez, Karmelo Landa, Mixel Etxekopar eta gainerako lagunon artean osatu genuen ibilbide arestiarra uretan, ostean Sabino Aranari bisita eginda. Ondoren, Bilbo Hiria irratian kantu pare bat grabatu, Kafe Antzoki parean kafea eta gailetak eta… Buelta Maulerat. Sarri artio!

“Bilbon dabil Gabriel Aresti” ibilbide gidatuak hasi dira

jabea Iruzkina utzi

Aurkezpenetan agindu bezala, hasi gara jada ibilbideak antolatzen Karmelo Landa Bilbon dabil Gabriel Aresti liburuaren egilearen eskutik. Iragan larunbatean proba egin genuen arrakasta handiz eta, martxorako, izen-ematea zabalduko dugu aurrez antolatutako taldeek ibilbide hauek gurekin adosteko, eta banakakoez osatutakoak osatzeko. Ibilbideotan Bilboko geografia arestiarra bertatik bertara ezagutuko dugu, gune garrantzitsuetan pausatuz eta Gabriel Aresti idazlearen bizitzan eta obran garrantzia handiko lekuak ezagutuz. Ibilbideak hiru orduko iraupena du, idazlearen sortetxetik abiatuta. Albiako lorategiak, Euskadi Plaza, Euskalduna (gaur jauregia, lehen ontziola), San Anton eta Plaza Zaharra… Geldialdi bakoitzean gai bat garatuko dugu, hurrenez hurren, Arestiren umezaroa, gaztaroa, arteaz zeukan ikuspegia, langileen borroka eta gai sozialak, historia… Azkenik, Plaza Zaharretik, Zapi Kaleetan barna, Plaza Barrira heldu eta, bertan, Euskaltzaindia aurrean, euskararen alorrean egindako lan oparoa aipatuko dugu, Café Bilbaon odolostez eta tomatez egindako pintxo poetikoa dastatu aurretik.

Lagun bakoitzeko prezioa 25 eurokoa da (liburua+ibilbidea+pintxoa) edo 10 eurokoa liburua jada daukatenentzat. Talde eratuak onartuko dira, 10 lagunetik 20ra bitarteko kopurua osatuta, eta pertsona solteak edo talde txikiagoak bildu edo txertatu egingo ditugu era horretako taldeetan. Erreserbak egiteko bete ezazu izen-emate formularioa. Mezuan, mesedez, ahalik eta zehatzenak izan, mesedez: zenbat lagun eta noiz etortzeko asmoa duzuen adierazi, eta eman telefonoa eta bestelako datuak ere. Zuekin harremanetan jarriko gara hitzordua lotzeko.

“Bilbon dabil Gabriel Aresti” liburua aurkeztuko dugu abenduan

jabea Iruzkina utzi

Datozen egunotan aurkeztuko dugu elkarte honen ekimena den Bilbon dabil Gabriel Aresti liburua. Karmelo Landa EHUko irakasleak idatzia eta BilbaoArten diseinatu eta maketatua, ERROA argitaletxeak argitaratu du, Bilboko Udalarekin lankidetzan.

Datozen aurkezpenak:

  • Abenduaren 2an, Bilboko Udaletxean, prentsaren aurreko aurkezpen instituzionala, Juan Mari Aburto Bilboko Udaleko Alkatearen eskutik. 17:30ean, udaletxeko Arabiar Aretoan. Sarrera prentsara murriztua.
  • Abenduaren 4an, Durangoko Azokan, 17:30ean, azokako Areto Nagusian. Sarrera murriztua (aldez aurretik izena eman behar da)
  • Abenduaren 16an, Euskaltzaindiaren egoitzan, 19:00etan. Bilboko Plaza Barrian, Mikel Martinez aktorearen laguntzaz. Sarrera murriztua (aldez aurretik izena eman beharko da).

 

 

Liburu originala da hau, izan ere, bertan Bilboko kaleetatik ibilbidea egiten du Landak; Aresti bizi izandako, bere testuetan aipatutako edo jardundako lekuak ageri dira eta, horiekin, Bilbo sakon ezagutzeko gida bat osatu du egileak. Bilboko gatazka sozial, kultural eta linguistikoak ezagutzeko saiakera ere bada, gainera, liburu hau, bertan azaltzen baitira Arestik bizi izan zituen moduan, baina gai horiek egungo Bilbora ekartzen ditu liburuak, gaurkotuta, eta, beraz, oraingo Bilboren gida eta ispilua ere bada. Era berean, Euskal Herriaren beraren ispilu eta agertoki ere bada Bilbo, azken hamarkadatan bizi eta ezagutu dituen metamorfosi eta aldaketa sakonen ispilu, Euskal Herriaren egungo egoeraren isla eta ispilu.

Bilbo sakonean ezagutu nahi duenarentzat ez ezik, euskara ikasten ari denarentzat ere erabilgarria da “Bilbon dabil Gabriel Aresti”, liburuak audio material osagarria baitu Bilbo Hiria irratian egindako izen bereko saio sortan. Izan ere, bilbohiria.eus webgunean topatuko ditugu Karmelo Landa eta Xabier Monasterioren arteko elkarrizketak, tokiz toki ibilbideko gune bakoitzaren gaineko jakingarriekin. Gainera, bertan proposatzen diren ibilbideak gauzatu egingo dira datozen hilabeteetan antolatuko diren ibilaldi gidatuetan.

Idazlearen esanetan, proiektu honen helburua “Bilbok, Euskal Herrian kokatu eta bere nortasuna berraurkitu dezan lagungarri” izatea da, inor izatekotan Bilboko euskal idazle nagusia den Gabriel Arestiren eskutik. Bilbo badabil, eta Gabriel Aresti Bilbon bertan dabil gaur egun.

Aresti eta bere garaia gogora ekarriko ditugu Euskaltzaindian ostiraleko jardunaldian

jabea Iruzkin bat

Gabriel Aresti eta bere garaia ekarriko ditugu gogora urriaren 19an Euskaltzaindiak eta Gabriel Aresti Kultura Elkarteak antolatutako jardunaldian. “Hizkuntza biziberritzearen bidegileak: inguruabarrak (1960-1975)” titulupean, 60ko eta 70eko hamarkadak euskalgintzan zergatik eta zertan izan ziren erabakigarriak gogoratuko dugu.

Gazte belaunaldi batek hartu zien lekukoa garai bateko idazle eta kulturgileei, eta inguruabar horretan sortu ziren, besteak beste, gau-eskolak,
ikastolen mugimendua, Anaitasuna aldizkaria, Lur argitaletxea, Ez Dok Amairu, Gaur, Emen, Orain eta Danok taldeak… Marko horren barruan ere antolatu zen Euskaltzaindiaren 1968ko Arantzazuko biltzarra, 1964an Baionan egin zenaren segida historikoa.

Gabriel Arestik berta-bertatik bizi izan zituen gertakari horiek, eta giro berriaz blaitu zen, goitik behera. Blaitu bakarrik ez; bera izan zen suspertze prozesu horren eragileetako bat. Gabriel Arestiren orduko ahaleginak azpimarratu eta euskal kulturaren abantean parte hartu zutenen lana gogoratuko dugu jardunaldi honetan.

Hainbat lagunek hartuko dute parte egun osoko jardunaldian eta Bilbo Hiria irratiak goizeko saioa eskainiko du zuzenean bilbohiria.eus webgunean eta 96.0 FM frekuentzian.

EGITARAUA

09:30 Sarrera (Juan Mari Aburto, Andres Urrutia eta Xabier Monasterio)
Iñaki Ziarrusta eta Oier Guillan (“Mailu biluzia” antzezpena I)

10:00 Xabier Kintana (Batuaren hastapenak, Baionatik Arantzazura)
Moderatzailea: Amaia Jauregizar

10:30 Maite Idirin-Jokin Apalategi-Ur Apalategi (60ko hamarkadako ikuspegi bat)

11:00 Arantza Garmendia eta Iñaki Zarraoa (60ko eta 70eko hamarkadak: irakaskuntza, materialgintza, SAIOKA metodoa)

11:30 Kaferako tartea

12:00 Jose Ramon Etxebarria (Anaitasuna, Jakin…)
Moderatzailea: Miren Rubio

12:30 Iñaki Aldekoa (1960-1975. Euskal literaturaren bizkortzea)
Aurkezpena: Iñaki Mendizabal Elordi

19:00 Rogelio Botanz eta Rafa Rueda (Arestiren poema musikatuak)
Udane Goikoetxea (Gabriel Arestiren poemak -irakurraldia-)

Arestiren “Euskal Harria” gogoan, urriaren 11n Euskaltzaindian

jabea

Urriaren 11n, Gabriel Aresti kultura elkarteak eta Euskaltzaindiak antolatuta, jardunaldi berezia izango dugu Euskaltzaindiaren egoitzan, Euskal Herria poema liburuak aurten 50 urte beteko dituela eta. Goizean hasi eta arratsaldera arte ekitaldi ugari izango dira bertan, eta bilbotar idazle eta euskaltzaina ondo ezagutu zuen jendea bilduko da, besteak beste, Xabier Kintana, Bernardo Atxaga, Arantxa Urretabizkaia, Oskorri taldeko kideak -sei pieza joko dituzte-, eta Jon Kortazar.

Gabriel Arestiren jardun poetikoa ulertzeko liburu funtsezkoa da Euskal harria / La piedra vasca. Poemarioa 1967an kaleratu zen, halamoduz, eta 1986an berrargitaratu, Arestik berak baimendu zuen bezala. Estreinako argitalpenaren 50. urtemuga betetzen da aurten, eta data baliatuz poeta bilbotarraren izatea eta jarduna gogoratu nahi genituzke.

Oskorri taldean eragin handia izan zuen Arestik, horregatik taldeko kideek sei pieza joko dituzte, denak Euskal Harria hartatik ateratakoak. Horiek emango diote hasiera jardunaldiari goizeko hamarretan, eta hortik aurrera, hitzaldiak, kantuak, bertsoak eta antzerkia izango ditugu asteazkenean, egun osorako osatutako egitarauan.

Hemen entzun ditzakegu aurkezpenean Andres Urrutiak esanak, Bilbo Hiria irratiaren webgunetik ateratako entzungai honetan.

Hain zuzen ere, Bilbo Hiria irratiak jardunaldi honen inguruko saio berezia egingo du asteazkenean, Euskaltzaindiaren egoitzatik zuzenean, 10:00etatik 12:00etara, bertan esku hartuko duten hainbat lagun irratiaren mikrofonoetara hurbilduta.

EGITARAUA

09:30 Harrera eta ongietorria: Andres Urrutia euskaltzainburua, Juan Mari Aburto Bilboko alkatea eta Xabier Monasterio Gabriel Aresti kultura elkarteko ordezkaria.

10:00 EUSKAL HARRIAz Oskorrik landutako kantak

10:15 Aitaren etxeko atea mundura ireki zigun bilbotar poeta solasaldia.
Xabier Kintana, euskaltzaina
Aurkezlea: Iñaki Mendizabal, kazetaria

10:45 Mailu batekin: biola batekin… (hitzaldia)
Jon Kortazar, EHUko Literatura katedraduna eta ikertzailea
Aurkezlea: Itsaso Güemes, kazetaria

11:15 Gabriel Arestiren Hernaniko hitzaldiaren dramatizazioa
Mikel Martinez, aktorea

11:45 Atsedena / tarte bat kaferako

12:15 EUSKAL HARRIAz Oskorrik landutako kantak

12:30 ‘Euskal Harria’ eta Agustin Ibarrolaren grabatuak
Susana Jodra artistaren hitzaldia
Agustin Ibarrola artistari omenaldia

13:00 Aresti: ahozko tradizioa / modernitatea
Andoni Egaña, bertsolaria

13:30 EUSKAL HARRIAz
Oskorrik landu kantak

19:00 Aresti: bizipenak
Joseba Sarrionandia
(aurretiaz grabatutako berbak)
Bernardo Atxaga eta Arantxa Urretabizkaia idazleak
Moderatzailea: Miren Rubio, kazetaria

Aresti antzerkigilea aztertu du “Arestiren Nazioa, Antzerkia” saiakerak

jabea Iruzkina utzi

Karlos del Olmo ikerlariaren Arestiren nazioa, antzerkia saiakera argitaratu du Euskal Herriko Antzerkizale Elkarteak (EHAZE). Bertan, Del Olmok Arestiren antzerkigintza aztertu du, bere aburuz, bilbotar idazlearen alderik ezezagunena dena. «Arestiren dramaturgia ahaztuta zegoen, baina bere lana idatzi zuenetik harago doa; hark zuen plan oso bat euskal kulturgintza eta antzerkigintza iraultzeko», laburbildu du ikerlariak. «Arestik nazioaz, kulturaz eta euskaraz zuen ikuspegia oso ongi islatuta dago bere literatura dramatikoan, eta uste dut zor handia dugula Arestirekin. Inoiz egongo balitz teatro konpainia nazional bat, eskaini beharko lituzke bere obra guztiak».

Informazio gehiago BERRIA egunkarian eta Nontzeberri agerkari digitalean. Entzun Bilbo Hiria irratiko Agerraldi bakarra saioan Jaime Valverderekin elkarrizketa.

“Gabriel Arestiren ondarea” zikloa Deustuko unibertsitatean

jabea Iruzkina utzi

Gabriel Aresti kultura elkartearen laguntzaz Deustuko Unibertsitateko DeustoBide herritartasun eskolak “Gabriel Arestiren ondarea” izeneko zikloa antolatu du idazlearen inguruan. Maiatzaren 25etik ekainaren 5era hainbat ekitaldi eta izena emateko epea aste honetako asteazkenera arte egongo da zabalik.

50 urte bete berri dira Gabriel Arestiren Harri eta Herri poema liburua argitaratu zenetik, eta 2015eko ekainean 40 urte beteko dira bilbotar poeta hil zenetik. Une ezin egokiagoa Gabriel Arestiren bizitza, figura eta lana unibertsitatera eraman eta haren ondarearen inguruko ziklo bat proposatzeko.

Unibertsitateko ohiko formatoak gainditu eta jarduera osagarriz osatutako ziklo berritzaile eta diziplinarteko bat antolatzeko aukera zabaldu nahi izan du DeustoBide Herritartasun Eskolak Gabriel Aresti Kultura elkartearekin elkarlanean: saio bi Deustuko Unibertsitatean eta ibilaldi turistikoa Bilbon zehar, Bilboko Kafe Antzokian hasita. Gabriel Arestiren Ondarea Zikloa DeustoForum markoaren baitako hitzaldiarekin amaituko da. Informazio guztia, izen-ematea eta egitaraua PDFn aurkituko dituzue DeustoBideren webgunean.

Hemen duzue gure elkarteko kide Xabier Monasterio, bideo labur batean, ziklo hau antolatzeko eta bertan izena emateko hainbat arrazoi azaltzen:

Egitaraua:

Maiatzaren 25ean Gabriel Arestiren lana eta bizitza hitzaldi musikatua eskainiko du Xabier Monasterio idazleak, Rafa Rueda musikariak gitarrarekin lagunduta.

Maiatzaren 26an, Josu Bijuesca Deustuko Unibertsitateko irakasle eta ikertzaileak Nazioaren alegoria Gabriel Arestiren poesian izeneko mintegia gidatuko du.

Ekainaren 3an Arestiren Bilbo izeneko ibilbide gidatua izango dugu, Iraia Biteri eta Beñat Aiartza Gabriel Aresti euskaltegiko irakasleekin.

Ekainaren 4an, Miren Agur Meabe lekeitiar idazleak Arestiren arrastoa aletuko du lehenengo pertsonan egindako irakurraldiarekin. Hitzaldiak Harri eta Herriren 50. urteurrenerako idatzitako idazkiaren zabalkuntza proposatuko du, Gabriel Arestiren ondarea Zikloa ixteko.

deustobide-egitaraua2

 

Harri eta herri txiki

Gabriel Arestiren “Harri eta herri” liburuaren berrargitalpena aurkeztu da

jabea

Aurten, 2014an, 50 urte bete dira Gabriel Arestiren Harri eta herri argitaratu zela. Liburua 1964an argitaratu zenetik, 1986an eta 2000an berrargitaratu da, eta aurten, urteurrena gogoan, Euskaltzaindiak eta Gabriel Arestiren senideek eta Zenbat Gara elkarteak osatzen duten Gabriel Aresti Kultura Elkarteak liburua berrargitaratu dute eta gaur Bilboko Udaletxeko Arabiar Aretoan aurkeztu dute. Gehiago irakurri